Marina Otero Verzier artistaren "Compost computacional" instalazioari S+T+ARTS 2025 saria eman dio Europako Batzordeak

Marina Otero Verzier arkitekto eta ikertzaileak garatutako eta Tabakalerak Donostia International Physics Centerrekin (DIPC) lankidetzan ekoitzitako Compost computacional instalazioak Aipamen Berezia jaso du S+T+ARTS 2025 sarietan. Europako Batzordeak sustatutako sari horiek artea, zientzia eta teknologia uztartzen dituzten proposamen berritzaileenei aitortza egitea dute helburu.

Obra berariaz sortu zuen artistak Máquinas de ingenio. Jakintzen bidegurutzean erakusketarako. 2023ko azarotik 2024ko otsailera Tabakaleran ikusi ahal izan zen  Maria Ptqk-k komisariatutako proiektuaren barruan. Gainera CIRCE (Creative Impact Research Center Europe) programaren laguntza izan zuen. Compost computacional obran biltegiratze digitalaren ingurumen-inpaktua kritikoki aztertzen du Otero Verzierrek eta antzinako eta etorkizuneko teknologien arteko elkarrizketa sinbolikoa proposatzen du. Orain, jaso berri duen aitortzari esker, berrikuntza kulturalaren eta teknologikoaren abangoardian kokatzea lortu du nazioartean. Bere dimentsio artistikoaz haratago, lanak iraunkortasun digitalaren, zientziaren eta irudimen kritikoaren esparruan duen potentzial eraldatzailea nabarmentzen du sariak.

DIPCk garatutako simulazio astrofisikoen hondar-beroak elikatutako vermikonpostaje-sistema bat eta quipu inca bat — datuak kodetzeko sistema zaharra — protagonista duen pelikula baten bidez, Compost Computacional-ek gaur egungo azpiegitura digitalen iraunkortasuna pentsatzeko modu berriak proposatzen ditu, bereziki adimen artifizialaren hedapen-testuinguruan.

Proiektuak ezagutza tradizionala eta abangoardiako teknologia uztartzen ditu gure garaiko gai kritiko bati heltzeko: datuak biltegiratzearen ingurumen-kostu handia. Alderdi teknikoaz harago, instalazioak premiazko galderak egiten ditu ezagutza-sistemen kultura-ondareari buruz eta azpiegitura kontzienteagoak eta birsortzaileagoak imajinatzeko beharrari buruz.

Txomin Romero (DIPC), Silvia Bonoli (DIPC), Raúl Angulo (DIPC), Jens Stücker (Vienako Unibertsitatea) eta Fernando Álvarez González (UPV/EHU) ikertzaileekin batera garatu zen instalazioa, eta Tabakalerak AZTG – Artea, Zientzia, Teknologia eta Gizartea bere lan-ildoaren esparruan bultzatutako prototipoetako bat da. S+T+ARTS sarien aitorpenaren barruan, Compost computacional 2025eko irailaren 3tik 7ra egongo da ikusgai Linzeko (Austria) Ars Electronica jaialdian, kultura digitalaren eta berrikuntza teknologikoaren arloko nazioarteko topaketa garrantzitsuenetako batean.

Nazioarteko epaimahaiaren sariak kultura-berrikuntzan Europako erreferente gisa sendotzen du Tabakalera, eta sorkuntza artistikoa eta ezagutza zientifiko eta teknologikoa elkartzeko plataforma gisa betetzen duen eginkizuna nabarmentzen du.

Máquinas de ingenio. Jakintzen bidegurutzean erakusketa CIRCE - Creative Impact Research Centre Europe-ren esparruan garatu zen. Diziplina arteko eta nazioarteko gogoeta-taldea da, eta politikak ekonomia sortzaileak nola lagundu ditzakeen eta Europan horiek duten eragina aztertzen du. CIRCE Alemaniako Gobernu Federaleko Kultura eta Komunikazio komisioak finantzatu zuen Europako Batzordearen Brexit-era Egokitzeko Erreserbaren baliabideekin (2022-23).